Transport drogą morską wymaga dokumentacji, która jest konieczna z punktu widzenia prawa handlowego. Każda partia ładunku musi być formalnie zabezpieczona na czas trwania załadunku, przewozu oraz rozładunku. Morski list przewozowy obowiązuje w handlu międzynarodowym, który odbywa się drogą morską.

Jaką rolę spełnia morski list przewozowy?

Tego rodzaju dokument przewozowy, zwany także konosamentem, jest zobowiązaniem przewoźnika do przewiezienia opisanego towaru określoną w dokumencie drogą z portu załadunku do konkretnego portu rozładunku. Konosament nie jest umową przewozu, a jedynie potwierdzeniem przyjęcia ładunku. Morski list przewozowy po dopełnieniu dodatkowych warunków może pełnić rolę papieru wartościowego, czyli dokumentu zbywalnego, opiewającego na opisany w dokumencie towar.

Jakie rodzaje konosamentu występują w obrocie prawnym?

W zależności od sposobu wystawienia, morski list przewozowy może być sporządzany w trzech podstawowych rodzajach:
– konosament imienny, który w odpowiedniej rubryce zawiera nazwę odbiorcy lub importera,
– konosament na zlecenie, który zwalnia ładunek w porcie przeznaczenia zwykłą większością konosamentową,
– konosament na okaziciela, czyli odpowiednie pole nie posiada określonego odbiorcy / importera, a właścicielem ładunku jest posiadacz wszystkich oryginałów listu przewozowego.

Oryginalny wydruk listu przewozowego w transporcie morskim

Jedną z wersji dokumentu przewozowego w transporcie morskim jest forma formularza papierowego, który posiada oryginalny wydruk, konieczne podpisy oraz pieczęć przewoźnika. Ilość egzemplarzy tego typu konosamentu jest zwykle nieparzysta, ponieważ jest to konieczne w momencie ewentualnego ustalania większości niezbędnej do zwolnienia ładunku. Oryginalny wydruk listu przewozowego stosowany w transporcie morskim posiada możliwość przekształcenia go w dokument zbywalny, którym można handlować. Stosowany jest on w stosunku do przesyłek akredytywowych, których dotyczy możliwość zbywania lub przenoszenia własności.

Elektroniczny list przewozowy – następstwa zastosowania

Elektroniczny list przewozowy w międzynarodowym obrocie zwany sea waybill w odróżnieniu od papierowego odpowiednika jest tylko zapisem komputerowym, wprowadzonym do systemu dokumentacji przewoźnika. Tego rodzaju morski list przewozowy obliguje obsługę firmy przewozowej do wydania przesyłki w nim wymienionej bez konieczności prezentacji. Elektroniczny list nie jest dokumentem podlegającym zbyciu czy przeniesieniu jego własności na inne podmioty, dlatego nie może on być wystawiony na okaziciela. Taki konosament wystawiany jest jedynie imiennie na konkretnego odbiorcę.

Podział listów przewozowych ze względu na drogę transportu

Istnieją cztery kategorie listów, uwzględniające drogę, którą pokonuje przesyłka. Konosament zwykły wystawia się, kiedy przesyłka pokonuje drogę jednym statkiem. List bezpośredni dotyczy przewozu kilkoma statkami. Dokument kombinowany lub FIATA wystawia armator przy przewozie różnymi środkami transportu.

Artykuł powstał przy współpracy z Sea Cargo Operations