Ustawa o samorządzie gminnym wprowadza nowe przepisy dla samorządów. Główny z nich to raport o stanie gminy, który raz w roku będzie musiał składać każdy włodarz.

Raport o stanie gminy to dokument, jaki ma być tworzony przez organ wykonawczy gminy, czyli wójta, czy burmistrza. Raport, jak sama nazwa wskazuje będzie zbiorem informacji z minionego roku. Chodzi głównie o podsumowanie pracy wójta, realizację planów, strategii, projektów, budżetu obywatelskiego oraz uchwał rady gminy. To właśnie do rady ma trafić raz w roku taki raport. W założeniu pomoże to wprowadzić realną funkcję kontrolną rad gminy, których przedstawiciele będą mieli obowiązek zapoznać się z dokumentem. Pierwszy raport, za obecny 2018 rok będzie musiał powstać do końca maja przyszłego roku. Właśnie co roku w maju ma się odbywać jego złożenie. Czy spowoduje to lepszą kontrolę włodarzy i ich poczynań? Jak się okazuje, nowy rodzaj sprawozdania może przynieść gminom problemy.

Narzędzie do politycznych roszad?

Ustawa, według której zachodzi wyżej opisany obowiązek, niewiele jednak mówi. Nie ma w niej informacji, jak taki raport miałby wyglądać, jeśli chodzi o formę i konkretne punkty do opisania. Choć wprowadzony przepis będzie obowiązywał od nowej kadencji samorządowej, to jego zasięg obejmie przecież cały 2018 rok. To stwarza wiele niedomówień. Nowy wójt będzie musiał bowiem napisać raport w oparciu o cały rok, mimo że władzę objął dopiero pod jego koniec.

Niektórzy wprost nazywają to batem na gospodarzy gmin. Po przedstawieniu treści raportu, który zawierać będzie tak szeroką tematykę – stan gminy – burmistrz będzie musiał zdobyć wotum zaufania u radnych. A po szczegółowych analizach tego co się udało, a co nie – może być z tym różnie. Pozwala to na gminne rozgrywki polityczne, bo po tym, jak rada dwa razy nie udzieli wotum – może dojść do odwołania włodarza, a nawet całego zarządu.

Do tej pory funkcjonowały roczne sprawozdania z działalności wójta, które działały na podobnych zasadach. Były one tworzone nawet co miesiąc – na każdą sesję rady gminy. Czy nowe rozwiązanie w postaci raportu wniesie coś nowego w życie gminy i mieszkańców? O tym przekonają się sami zainteresowani w maju 2019 roku.